-
1 бөгелгән җир
-
2 бөгелгән урын
= бөгелгән җир вгиб, заги́б, сгиб, вы́гиб, переги́б бөгелеп төшү1) перен. согну́ться в три поги́бели2) согну́ться от го́ря, неуда́ч и т. п., надломи́ться3) перен. быть без ума́ (от кого-л.; чего-л.) -
3 сүгелгән
-
4 түгелгә
-
5 түгелгән
првылитый, пролитый -
6 бөгелгән
gekrümmt; gebogen -
7 бөгелү
возвр.-страд. от бөгү1) возвр. гну́ться/погну́ться, сгиба́ться/согну́ться, наклоня́ться/наклони́ться, нагиба́ться/нагну́ться, клони́ться, склоня́ться/склони́ться, пригиба́ться/пригну́ться || накло́н, склоне́ниеботак җиргә бөгелгән — ве́тка пригну́лась к земле́
шомырт агачы тәрәзәгә бөгелгән — черёмуха склони́лась к окну́
җиләк өзәргә бөгелү — наклони́ться, что́бы сорва́ть я́году
2) поника́ть, ни́кнуть/пони́кнуть, сника́ть/сни́кнуть, склоня́ться/склони́ться (о голове, о растениях и т. п.)үләннәр бөгелгән — тра́вы пони́кли
башы бөгелгән — голова́ склони́лась
кычыткан кыраудан бөгелеп төште — крапи́ва сни́кла от за́морозка
3) сгиба́ться/согну́ться ( о конечностях), подгиба́ться/подогну́ться ( о ногах) || подгиба́ниекуллар бөгелгән — ру́ки согну́лись
4) сгиба́ться/согну́ться, сго́рбиться, станови́ться (стать) суту́лымкарчык тагы да бөгелә төшкән, ябыккан — стару́ха ещё бо́льше согну́лась (сго́рбилась), похуде́ла
5) перен. гну́ться, сгиба́ться/согну́ться (перед кем, чем), склоня́ться/склони́ться (перед кем, чем), покоря́ться/покори́ться, слома́ться/сломи́ться || склоне́ниеязмыш алдында бөгеләбез — все сгиба́емся судьбо́й
көчлеләр каршында бөгелү — склоня́ться пе́ред сил́ьными
6) в знач. нареч. бөгелеп в накло́н, согну́вшись, нагну́вшись, изогну́вшись, наклони́вшись, сго́рбившисьбөгелеп утыру — сиде́ть согну́вшись
бөгелеп йөрү — ходи́ть сго́рбившись (согну́вшись)
бөгелеп үсү — расти́ изогну́вшись
7) страд. гну́ться, сгиба́ться, загиба́ться, перегиба́тьсячыбык бөгелде — прут согну́лся
8) в знач. прил. бөгелгән гну́тый, изо́гнутый, за́гнутый, со́гнутый; согбе́нный, согну́вшийсябөгелгән агач — изо́гнутое де́рево
бөгелгән гәүдә — со́гнутая фигу́ра
бөгелгән тимерчыбык — гну́тая про́волока
•- бөгелгән җир -
8 аска
нареч.вниз (смотреть, падать, спускаться), кни́зу (направляться, тянуть, клонить что, кого); на низ; к ни́зуаска бөгелгән борын — нос, за́гнутый кни́зу
- аска хәтлеаска таба китү — пойти́ к ни́зу
- аска чаклы
- аска тикле
- аска калдыру
- аска калу
- аска карап
- аска каратып
- аска төшерү
- аска төшереп язу
- аска тәгәрәү -
9 бераз
нареч.1) немно́го, отча́сти, части́чно; не́сколько, ско́лько-нибу́дьәдәбият белән дә бераз шөгыльләнермен — немно́го бу́ду занима́ться и литерату́рой
2) употребляется перед гл. для обозначения ограниченности действия или состояния в пространстве или во времени, выражается в русском языке глаголом с приставками по..., от..., под..., при...бераз басып тору — постоя́ть
бераз басылу (тыну) — приумо́лкнуть
бераз киеп йөрү — поноси́ть
бераз кичектерү — повремени́ть
бераз куа төшү — подгоня́ть
бераз кунак булу — погости́ть
бераз күңел ачу — повесели́ться
бераз сөйләшү — поговори́ть
бераз шаяру — пошути́ть
бераз эшләп табу — подрабо́тать
бераз эшләп алу — порабо́тать
бераз җылыту — подогре́ть
бераз моңаю — приуны́ть
бераз авырып тору — приболе́ть
3) в знач. сущ. беразы не́которые из...; (не́которая) часть (чего-л.)килгәннәрнең беразы кайтып китте — не́которые из прие́зжих уе́хали
керосинның беразы түгелгән — (не́которая) часть кероси́на вы́лилась
-
10 кайтару
перех.1) возвраща́ть/возврати́ть, верну́ть позволя́ть/позво́лить верну́ться, вороти́ть || возвраще́ниехалыкны үз җирләренә кайтару — возвраща́ть наро́д на иско́нные зе́мли
2) позволя́ть/позво́лить уйти́, уе́хать ( домой); отпуска́ть/отпусти́ть (домой, на родину, туристов)3) сдава́ть/сдать, возвраща́ть/возврати́ть, отдава́ть/отда́ть наза́д, верну́ть || сда́ча, возвраще́ниекитапны кайтару — верну́ть кни́гу
бурычны кайтару — верну́ть долг
кулъязманы кайтару — возврати́ть ру́копись
билетны кире кайтару — сдать биле́т обра́тно
4) возмеща́ть/возмести́ть, окупа́ть/окупи́ть, опра́вдывать/оправда́ть || возмеще́ние, оправда́ниеюл расходларын кайтару — оправда́ть доро́жные расхо́ды
бакча түгелгән көчләрне кайтарды — сад возмести́л затра́ченные си́лы
5) отпла́чивать/отплати́ть, воздава́ть/возда́ть, отвеча́ть || отпла́таусаллыкка яхшылык белән кайтару — возда́ть добро́м за зло
шаяртуга шаярту белән кайтару — отве́тить шу́ткой на шу́тку
сезнең хөрмәтегезне ни белән кайтарыйм? — чем отплати́ть за ва́ше внима́ние?
6) возвраща́ть/возврати́ть, верну́ть ( что-то утраченное) || возвраще́ние, возвра́тсәламәтлекне кайтару — верну́ть здоро́вье
үткәннәрне кайтарып булмый — про́шлое не верну́ть
7) вози́ть, привози́ть/привезти́, подвози́ть/подвезти́, завози́ть/завести́ || приво́з, заво́збазага азык-төлек кайтару — завести́ продово́льствие на ба́зу
утын кайтару — привезти́ дрова́
бүрәнә кайтару — подвезти́ брёвна
8) отгиба́ть/отогну́ть, отки́дывать/отки́нуть, отвора́чивать/отверну́ть, откла́дывать/отложи́ть, завора́чивать/заверну́тьэскәтерне кайтарып кую — отогну́ть ска́терть
җиңне кайтарып кую — заверну́ть рука́в
палатканың кырыен кайтару — отогну́ть край пала́тки
пәрдәне кайтарып кую — отки́нуть занаве́ску
пальто итәген кайтару — отверну́ть подо́л пальто́
яканы кайтару — отложи́ть воротни́к
9) отбива́ть/отби́ть, отража́ть/отрази́ть || отбива́ние, отраже́ниедошман атакасын кайтару — отби́ть ата́ку врага́
һөҗүмне кайтару — отраже́ние уда́ра
10) тупи́ть, затупля́ть/затупи́ть, де́лать, сде́лать тупы́м; зазу́бривать/зазу́бритьпәке йөзен кайтару — затупи́ть ле́звие но́жичка
балта йөзен кайтару — затупи́ть ле́звие топора́
11) в знач. нареч. кайтарыпа) повто́рно; за́ново, сно́вакайтарып сорау — спроси́ть повто́рно
кайтарып җавап бирү — отве́тить сно́ва
б) обра́тнокайтарып алу — получи́ть обра́тно, взять обра́тно, верну́ть себе́
кайтарып бирү — возврати́ть (верну́ть) обра́тно ( книгу)
•- кайтарып калдыру
- кайтарып килү
- кайтарып кую
- кайтарып ташлау
- кайтарып ачып ташлау -
11 сүгелү
страд. от сүгү1) быть обру́ганным2) перен. жесто́ко раскритико́выватьсясүгелгән әсәр — жесто́ко раскритико́ванное произведе́ние
-
12 түгелү
страд.-возвр. от түгү1) высыпа́ться, рассыпа́ться, ссыпа́ться; быть вы́сыпанным, рассы́панным, ссы́паннымтүгелгән ашлык — вы́сыпавшееся зерно́
2) вылива́ться/вы́литься; пролива́ться/проли́ться || пролива́ниеиелмә, баш, түгелмә, яшь, ике тиенлек яр өчен — ( песня) не клони́сь, голова́, не пролива́йтесь, слёзы, из-за несто́ящего дружка́
3) перен. ли́ться, струи́ться (о речи, стихах)гармуннан моңнар түгелә — из гармо́ни струя́тся мело́дии
См. также в других словарях:
чана — и. 1. Кыш көнендә ат җигеп яки трактор белән йөк ташу, кешеләр йөртү өчен карда шуа торган ике табанга утыртылган җайланмаларның гомуми исеме 2. Кыш көнендә таудан шуып, бер береңне тартып уйнау өчен яки кул белән тартып йөк ташу өчен кечкенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дуга — 1. Ат җигү әйберсе: тәртәне камытка беркетү өчен ике очы ике як камыт бавына кертелә торган, агачтан бөгеп ясалган әйбер 2. Дуга сыман бөгелгән һәр нәрсә 3. Әйләнәнең яки кәкре сызыкның ике нокта арасындагы өлеше 4. с. Дугага охшатып бөгелгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төрек — (ТӨРЕКЛӘШҮ) (ТӨРЕКЛӘШТЕРҮ) – и. 1. Төркиядә яшәүче төрки телле төп халык атамасы һәм шуның бер кешесе 3. иск. Төрки халыкларның элекке гомуми атамасы. ТӨРЕК БОРЧАГЫ – Ногыт борчагы. ТӨРЕК БОРЫНЛЫ – Очы аска таба бөгелгән, кәкре борынлы. ТӨРЕК… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөгелеш — 1. Бөгелгән урын 2. диал. Борылыш, борылма (юлда, елгада һ. б.) 3. күч. кит. Артыгын кыланып эшне бозу, дөрес юнәлештән читкә тайпылу (гадәттә политик эшчәнлектә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөкре — с. 1. Бөгелгән, кәкрәйгән; кәкре 2. Умырткасы зарарланудан арка күкрәге калкып чыгып торган. Аркасын бераз бөгебрәк тора яки йөри торган; рус. Сутулый. Гадәттәгедән чыгынкырак булып киерелеп калкып торган (мәс. борын) 3. и. Бөкре кешенең… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөтеркә — и. 1. Түгәрәкләнеп бөгелгән бөгәрләнгән, бөтерелгән (4) , боҗра сыман булып тора торган нәрсә чәч бөтеркәсе 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
валторна — Бүрәнкә сыман киңәйгән авызлы, спираль рәвешендә бөгелгән җиз көпшәле, йомшак көр тавышлы тынлы музыка коралы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вибрион — Бөгелгән таякчык яки өтер рәв. бактерия … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
геликон — Боҗралап бөгелгән зур җиз труба форм. , контрабас группасына керә торган тынлы музыка коралы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дага — 1. Таюдан һәм зарарланудан саклау өчен ат тоягына кадаклап беркетелә торган, тояк формасына китереп бөгелгән яссы металл җайланма 2. Тузудан саклау өчен күн аяк киеме табанының алгы өлешенә һәм үкчәсенә кадаклап беркетелә торган юка металл… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дугай — и. 1. Дуга сыман бөгелгән нәрсә (мәс. бизәк) тәрәзә өстендәге дугайлар 2. Тугайларда була торган һәм елганың иске үзәнендә барлыкка килгән күл … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
